Końcówka mocy 100W RMS- problem z -Z +Z

[cyklon0]

Witam forumowiczów. Zwracam się do was o pomoc w dokończeniu montażu budowanego przeze mnie wzmacniacza do samodzielnego montażu A-130a 100W RMS. Zakupiłem go kilka dni temu na allegro i przystąpiłem do lutowania elementów. Zostały tylko tranzystory ale wcześniej zatrzymała mnie jedna rzecz. Na zamieszczonym zdjęciu widać na płytce punkty +Z i -Z. Nie wiem do czego służą. Sama dołączona instrukcja jest bardzo uboga w informacje i nie ma tam nic na temat tychże miejsc. Nie wiem co z tym zrobić ale zastanawia mnie czy to nie jest tak jak w przypadku zestawu AVT 2762, który też nie dawno złożyłem (ruszył od kopa, gra super i ma realną moc) gdzie są miejsca A-A na połączenie i jest o tym opis ale tutaj nie wiem. Widać wejście sygnału IN, OUT i zasilanie Vcc-, Vcc+ i GND gdzie 2xGND to masa zasilania i głośnika więc do czego te -Z i +Z. Pozdrawiam i dziękuje.

[sp9ttz]

Do czego są podłączone? Proszę o zdjęcie od strony druku.
Z lokalizacji wygląda na punty pomiarowe.

[cyklon0]

A więc po sprawdzeniu punkty +Z i -Z prowadzą do emiterów tranzystorów końcowych iIRFP240/9240 i do rezystorów emiterowych 5W 0.22Ohm, które spotykają się z wyjściem na głośnik. Także nie wiem o co chodzi. O pomiar prądu spoczynkowego????

[sp9ttz]

Tak jak myślałem to są punty pomiarowe do ustawienia prądu tranzystorów końcowych. Żeby nie przecinać obwodu w praktyce mierzy się napięcie na opornikach emiterowych i przelicza na prąd.

[cyklon0]

Czyli do tych punktów nic się nie podłącza? Dlaczego dokumentacja nic o tym nie wspomina?

[cyklon0]

Nie mogę przez te puknty sprawdzić całego układu. Czyli trzeba zmierzyć napięcie między -Z a +Z i podzielić je przez rezystancje oporników emiterowych 0.44Ohm?

[sp9ttz]

Jak jest możliwość pomiaru prądu na zasilaczu to te punty są nieużywane. Drobna różnica w myśleniu projektanta płytki i tego co pisał instrukcje.
Widocznie uznali że lepiej żeby nie doświadczony majsterkowicz tam paluchów nie pchał. Drobne zwarcie końcówką miernika powoduje bum, trochę dymu, trochę smrodu i wszystkie cenne tranzystory do wymiany. To jest mała końcówka więc straty nie takie tragiczne ale przy takiej 2000W to już po czym rozpaczać.
Jak już mierzyć na tych punktach to w tym przypadku można razem z dwóch oporników taka jak piszesz bo oba są szeregowo więc prąd na nich jest taki sam. Przy końcówkach z większą ilością tranzystorów regulację można robić tak samo ale po wymianie tranzystorów to się sprawdza każdy osobno czy są dobrze dobrane.

[cyklon0]

Rozumiem. Dodatkowo dostałem informacje, że te dwa punkty +Z i –Z są wykorzystywane do podłączenia modułu zabezpieczeń głośników A-111 lub A-112. Jeżeli ich nie stosujemy to są nie podłączone. A więc przystępuje do sprawdzenia zestawu pod zasilaczem +/-50V DC i ustawieniu prądu spoczynkowego na ok.50mA. Oczywiście przez żarówkę 100W włączoną szeregowo z uzwojeniem pierwotnym trafa jako zabezpieczenie aby nie zakładać nowego tematu w dziale ''serwis urządzeń'' pod tytułem ''Spalona końcówka mocy''. Nie podoba mi się sposób zabezpieczenia tego wzmacniacza osobnymi bezpiecznikami na gałęzie zasilania. Przecież wystarczy spalenie jednego aby pojawiło się napięcie stałe na wyjściu. Na szczęście zakupiłem taki oto zestaw i planuję go użyć:

[cyklon0]

Tak więc po próbie okazuje się, że mam zwarcie w układzie. Nie wiem gdzie ale widać, że żarówka świeci bardzo jasno ciągłym światłem. Dobrze, że chroni wzmak przed uszkodzeniem.

[cyklon0]

Okazało się, że tranzystory końcowe IRF zamieniłem miejscami. Po przełożeniu problem jednak nie zniknął ale żarówka już nie świeci ciągłym światłem lecz pulsuacyjnym. Jaśniej ciemniej. Z częstotliwością ok.150 uderzeń. Nie wiem co to znaczy.

[sp9ttz]

To znaczy trafiłeś na wyjątkowy przypadek z wyjątkowych przypadków.... Dobrze że masz z żarówką bu już by było bum.... Pytanie 150 na ile, godzinę, minutę czy sekundę? Takie pulsowanie w bardziej rozbudowanych układach występuje jak masz problem w części sterującej która uaktywnia się z celowym opóźnieniem. N.p. jak masz ustawiony za duży prąd spoczynkowy. Były już zdjęcia z góry, z dołu i instrukcja ale nie widziałem jeszcze schematu.

W temacie bezpieczników to pamiętaj że zwarcie tranzystorów czy za duży ich prąd to nie jedyne problemy. Zdarza się przebicie tranzystora do radiatora który powinien być połączony z masą.

[cyklon0]

Fakt zapomniałem dodać. Ok. 150 uderzeń na minutę. Na sekundę światło pulsuje ponad dwa razy. Co do prądu spoczynkowego to ustawia się go PR1 ale niestety podczas takiego pulsowania gdy wstawiam amperomierz szeregowo z dodatnim zasilaniem i kręce nim a on jest wieloobrotowy tzn. nie ma momentu maksymalnego po którym się zatrzymuje to nic się nie zmienia. Natomiat PR2 ustawia się napięcie stałe na wyjściu. Tu też regulacja nic nie daje gdyż wartości wahają się od 0 do nawet 105V nawet gdy kręce. Oczywiście podkładki silikonowe są pod tranzystorami więc przejścia nie ma. Przeleciałem omomierzem wszystkie ścieżki i nie ma mikrozwarć ani przerw.

[sp9ttz]

Pomyliłeś potencjometry. PR1 jest od napięcia a PR2 od prądu tak jak w instrukcji. Ustaw PR2 tak żeby miał minimalną wartość w stronę rezystora R13. W takim stanie przez tranzystory końcowe nie powinien płynąć żaden prąd. Oczywiście bez głośnika czy sztucznego obciążenia.
PR1 na tym etapie nie ma większego znaczenia.

[cyklon0]

Faktycznie bardzo pomocna uwaga. Rzeczywiście pomyliłem potencjometry. To PR2 odopwiada za prąd spoczynkowy. Zatem testuję ponownie.

[cyklon0]

Tak więc po drugim teście.............................................udało się Wielka ulga PR2 faktycznie ma wpływ na prąd spoczynkowy. Jest wieloobrotowy i rzeczywiście trzeba bardzo dużo razy się nim nakręcić aby podnieść lub obniżyć prąd o tylko 10mA. Gdy skierowałem go ile mogłem w stronę R13 nie było problemów. Tak więc przy zasilaniu +/-35V ustawiłem prąd spoczynkowy na 30mA po ustabilizowaniu się warunków termicznych ponieważ planuję zasilać go +/-50V i prąd może wzrosnąć. Nie wiem jak z PR1 czy ustawiać napięcie stałę na wyjściu. Przyznam, że traciłem nadzieję a tu niespodzianka. Żarówka nie zaświeca się przy uruchomionym zestawie, nie pulsuje, po podłączeniu głośnika był cichutki szum a po podaniu sygnału z mp3 wzmacniacz grał bardzo czysto. Nie wiem jak podziękować autorowi ''SP9TTZ'' za pomoc.

[cyklon0]

Napięcie stałe również ustawione PR1 na wartość 0.01V choć nie było łatwo.

[sp9ttz]

No teraz jak końcówka ożyła to kilka uwag na przyszłość. Ustawienie PR1 zera na wyjściu w praktyce jak uzyskasz 0,1V to już dobrze, ta wartość niewiele szkodzi a przy zmianach temperatury i napięcia zasilania na pewno większy błąd będzie występował. Prąd spoczynkowy tak samo będzie się zmieniał. W praktyce możesz go ustawić w dużym zakresie w zależności od przeznaczenia tej końcówki. Mały prąd n.p. 10 mA wystarczy jak ma być oszczędna bez sygnału a grać z dużą mocą "w tłumie na imprezie". Natomiast dla audiofilów kiedy ma mieć małe zniekształcenia przy słabych sygnałach potrzebny jest duży prąd spoczynkowy. Ta wartość w instrukcji 50mA jest kompromisem, można ustawić więcej tylko trzeba uwzględnić chłodzenie no i koszty zasilania.

[cyklon0]

Nigdy nie może być dobrze. Końcówka działa jak najbardziej. Zasilam +/-50V a prąd spoczynkowy ustawiłem na 20mA a napięcie stałe na wyjściu 0.01V. Po kilku minutach dość głośnego grania radiator jest lekko ciepły. Problem pojawia się podczas uruchomienia. Włączając wzmacniacz z podpiętym głośnikiem żarówka świeci ciągłym światłem i pojawia się napięcie stałe na wyjściu. Gdy wyłącze wzmacniacz, odłącze głośnik, włącze i dopiero go podepnę to wszystko jest ok i gra jak należy. I tak za każdym razem po włączeniu. Dlaczego tak jest?

[sp9ttz]

Widać że końcówki Cie nie lubią. Zmierz napięcia zasilania i na wyjściu w czasie kiedy żarówka świeci.

[cyklon0]

Czy końcówki mnie nie lubią......no nie wiem. Zbudowałem już trochę ich. 2x J-35, 2x J-57, 3x J-60, J-01, J-45, J-264, LM 3886, AVT 2762 z którym wcale nie bylo problemów zadziałał od razu po zmontowaniu i ustawieniu prądu spoczynkowego. A więc pomiary jakie wykonałem: Napięcie zasilania podczas świecenia żarówki przy napięciu stałym na wyjściu to +25V i -15V oczywiście względem masy i na wyjściu 8V z podłączonym głosnikiem. Może winą jest za duży prąd startowy trafa i załącza jakieś zabezpieczenie.

[sp9ttz]

Trafo nie jest winne, nie może zadziałać zabezpieczenie jak go nie zamontowałeś.
Problem polega na tym że po włączeniu do czasu aż się naładują wszystkie kondensatory to układ nie jest zrównoważony. To powoduje chwilowe pływanie napięcia na wyjściu. W tym akurat przypadku obciążenie głośnika powoduje że napięcie zasilania nie rośnie symetrycznie i zatrzymuje układ w dziwnym stanie. Dlatego większość wzmacniaczy ma układ opóźnienia włączania głośników razem z kontrolą zera napięcia stałego.
Możesz zrobić próbę z większą żarówką.

[cyklon0]

Z wieksza zarowka jako zabezpieczenie czy na wyjsciu? Ciezko dzisiaj dostac zarowke starego typu o mocy wiekszej niz 100W bo tyle ma u mnie. Ten zestaw avt pokazany na zdjeciu jako zabezpieczenie przed pojawieniem sie stalej skladowej na wyjsciu i opoznienie zalaczania glosnikow mial byc tu zamontowany ale w zestawie znajduja sie elementy technologii SMD a z taka jeszcze nie mialem do czynienia. Niby to latwosc montazu ale watpie. Poza tym nie jasno opisano gdzie co podlaczyc.

[sp9ttz]

Zwiększ żarówkę zabezpieczającą zasilanie. Jak nie masz większej to może dwie równolegle.

[cyklon0]

Zwiększyłem zabezpieczenie. Dołożyłem równolegle drugą żarówkę ale 70W, czyli razem 170W. Przy włączeniu słychać stuk w głosniku i żarówki gasną. Znika również napięcie stałe na wyjściu. Chyba dobry znak...... Do czego ''dążysz'''' sp9ttz''?

[sp9ttz]

Chciałem w jakiś bezpieczny sposób potwierdzić że końcówka jest sprawna i można ją już włączyć bez żarówki.